Każdego miesiąca OTW (Organizacja na rzecz Twórczości Przeobrażonej) prezentuje na swoich mediach społecznościowych gościnny wpis, mający przybliżyć zewnętrzną perspektywę na OTW lub kwestie fandomowe. Te wpisy przedstawiają osobiste poglądy każdego z gości i nie muszą odzwierciedlać opinii OTW lub przyjętych przez Organizację zasad.
Martyna Szczepaniak kończy studia doktoranckie na kierunku językoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Interesuje się tym, jak ludzie używają języka i gatunków w internecie, w tym (można nawet powiedzieć, że przede wszystkim) tekstami fanowskimi.
Dzisiaj Martyna opowiada o MCU oraz swoim artykule w Transformative Works and Cultures – TWC (Twórczości i Kulturze Przeobrażonej).
Jak odkryłaś fandom i twórczość fanowską?
Tak, jak z wieloma moimi kulturowymi fascynacjami, mogę tu obwinić moją przyjaciółkę. Będąc w liceum (ok. 2008-2010) kupiłam od niej komórkę i był na niej fanfic Zmierzchu. Przeczytałam go, zakochałam się i chciałam więcej. Google zaprowadziło mnie na fanfiction.net, które przez kilka następnych lat dostarczało mi fanfików. Był to też pierwszy raz, kiedy poczułam się częścią fandomu, bo fanfiki czytałam już wcześniej – wspomniana przyjaciółka pisała self-inserty z nami i naszymi ulubionymi zespołami, a ja je czytałam i komentowałam – ale dopiero ten zmierzchowy fanfic sprawił, że zdałam sobie sprawę, że nie jesteśmy jedyne i jest mnóstwo ludzi, którzy piszą świetne historie i dzielą się nimi ze światem.
Jak to się stało, że napisałaś o reakcjach fanów na śmierć po Wojnie bez granic?
Pomysł na ten artykuł pojawił się w mojej głowie tuż po wyjściu z kina. Zakończenie filmu mnie zaszokowało, a jednocześnie byłam pewna, że długo martwi nie zostaną. Chciałam wiedzieć, czy inny fani MCU zareagowali podobnie. Zdecydowałam się na krótką analizę, bo czas naglił, a chciałam to zrobić jak najwcześniej (na pewno przed Końcem gry), tak, żeby ludzie wciąż pamiętali swoje reakcje.
Czy jakieś odpowiedzi w ankiecie cię zaskoczyły? O co zapytałabyś teraz, po Endgame?
Tak, były takie. Największe zaskoczenie łączy się z moim postrzeganiem fandomu i fanowskich uczuć. Chciałam wiedzieć jak (albo czy w ogóle) lubienie konkretnych postaci czy pairingów wpływało na reakcje fanów, więc ankietowami zaznaczali na liście postaci, które się lubią i podawali swoje ulubione grupy i pairingi. Zdziwiło mnie, że sporo postaci nie zostało zaznaczonych jako ‘lubiane’, ale były częścią pairingu czy grupy, która dana osoba wypisała. Kolejną niespodzianką było to, że nikogo nie wzruszyła śmierć Visiona – a były osoby, które wskazały go jako lubianą postać. Trochę zdziwiło mnie też to, że ani jedna osoba nie stwierdziła, że te śmierci są ostateczne, a większość była pewna, że takie nie są.
Myślę, że mogłabym zadać podobne pytania, ponieważ ciekawie byłoby zobaczyć, jak zmieniły się odpowiedzi, ponieważ niektóre z przyczyn, które podawano dla wytłumaczenia swej niewiary, nie mają już racji bytu.
Jak usłyszałaś o OTW i jak widzisz jej rolę?
Po raz pierwszy zetknełam się z OTW przez AO3, gdy autorzy, których prace czytałam zaczęli się tam przenosić. Później, gdy zainteresowałam się fandomem z naukowej strony, zaczęłam więcej słyszeć o samej organizacji, jak powstała, jakie ma wartości, itd.
Powiedziałabym, że OTW stoi po stronie fandomu, w czym zawiera się zajmowanie się sprawami związanymi z prawem autorskim na świecie i legitimizowanie prac fanowskich (przede wszystkim fanfików) przez ich archiwizację (istnieje założenie, że archiwizuje się tylko rzeczy wartościowe) i popularyzację w czasopiśmie w wolnym dostępie i na fanowskiej wiki. Sądzę, że dodatkowo promują pewien sposób bycia w fandomie, który jest otwarty i inkluzywny, przede wszystkim przez zasady, które obowiązują na AO3, z z nim ma do czynienia najwięcej fanów.
Co w fandomie zainspirowało cię najbardziej?
Trudne pytanie, ale myślę, że fanfiki. Ukazują postmodernistyczne podejście do literatury w kapsułce: jest tam śmierć autora, mnóstwo różnych, czasem sprzecznych interpretacji i, co lubię najbardziej, tworzenie i przetwarzanie gatunków i motywów. O ile fani żartują o czytaniu setnej historii o tym samym, to zachwyca i fascynuje mnie fakt, że każda z nich jest inna.
Zachęcamy fanów do podawania sugestii dotyczących przyszłych wpisów gościnnych w komentarzach poniżej lub poprzez bezpośredni kontakt z nami. Odwiedź nasze konto na Pinboard, żeby być na bieżąco z wcześniejszymi postami gościnnymi.
OTW jest organizacją non-profit, w skład której wchodzą projekty AO3, Fanlore, Drzwi Otwarte, TWC oraz Wsparcie Prawne OTW. Jesteśmy fanowską organizacją całkowicie utrzymywaną przez darowizny, której personel składa się w całości z wolontariuszy. Dowiedz się o nas więcej na stronie OTW. By dowiedzieć się więcej o grupie wolontariuszy, która przetłumaczyła ten wpis, sprawdź stronę Komisji Tłumaczeń.